Crooked Plow - Itamar Viera Junior

Châu Mỹ La tinh có vẻ không thể ngừng sản xuất ra những nhà văn và tiểu thuyết quyến rũ: Gabriel Garcia Marquez, Mario Vargas Llosa, Roberto Bolano, Juan Rulfo và giờ là Itamar Viera Junior với cuốn Crooked Plow vừa được shortlisted cho giải Booker International năm nay, 2024. Số là sau khi than vãn về sự chán của cuốn quán quân Booker International năm nay, có bạn đã giới thiệu với tôi cuốn mà bạn ấy nghĩ xứng đáng hơn, đó là Crooked Plow.

Crooked Plow mở đầu với chuyện hai bé gái người Brazil gốc Phi vùng sâu vùng xa lục rương bà nội thấy một con dao cán ngà rất đẹp bèn cho vào mồm để liếm, một bé bị thương và bé kia vĩnh viễn mất tiếng nói. Sự kiện định mệnh đó gắn chặt hai chị em với nhau, bởi một người sẽ là tiếng nói của người kia. Lưỡi dao kia bị vứt đi, tìm lại được và sẽ một lần nữa lóe lên ở cuối truyện.

Crooked Plow gồm ba phần. Hai phần đầu lần lượt được kể bởi hai chị em, phần thứ ba được kể bởi một linh hồn. Nhan đề Crooked Plow (Lưỡi cày cong queo) xuất phát từ việc cô bé, sau khi bị đứt lưỡi, khi tập nói trở lại đã chọn từ plow-lưỡi cày để tập, bởi vì cô rất thích ngắm cha cô cày ruộng, cảnh lưỡi cày lật đất lên. Nhưng khi cố tập nói từ lưỡi cày trở lại, cô thấy giọng mình như một cái lưỡi cày cong queo, dị dạng, có xới đất lên cũng chỉ làm cho đất ấy khô cằn, tàn tạ. Từ đó trở đi cô sẽ không phát ra âm thanh nào nữa.

Crooked Plow phần lớn là chuyện hiện thực: thân phận những nông dân gốc Phi ở Brazil, mối quan hệ giữa họ với đất đai, cuộc đấu tranh đòi quyền được công nhận… Trộn lẫn vào hiện thực đó là một chút huyền ảo với những linh hồn phiêu dạt trên sông, trong rừng và những nghi lễ tín ngưỡng bản địa… Crooked Plow do đó lôi cuốn, nhiều màu sắc, mặc dù câu chuyện được kể không phải là chuyện vui.