Thứ Bảy, 19 tháng 4, 2025

Mắt trần - Yoko Tawada

Đang trong cơn đọc văn học Nhật nên tôi vớ lấy Mắt trần của Yoko Tawada xơi luôn. Cuốn này tôi mua sách cũ trên mạng.

Yoko Tawada là nhà văn Nhật sống ở Đức, viết bằng cả tiếng Nhật lẫn tiếng Đức, đã có Mắt trầnChàng chó được dịch ở Việt Nam. Cần phân biệt nàng với Yoko Okawa, tác giả của Giáo sư và công thức toán, Quán trọ hoa diên vỹ, Kết tinh thầm lặng, Nhật ký mang thai. Mắt trần in ở Việt Nam từ 2011 nhưng hầu như không ai biết tới. Tôi còn đọc Chàng chó qua bản tiếng Anh trước khi biết Tawada đã từng được dịch ở Việt Nam. Nàng tới Việt Nam qua bàn tay bà đỡ của NXB Phụ Nữ, chắc là một trong vài nhà xuất bản còn tự làm sách mà không phụ thuộc vào các công ty liên kết.

Tác giả Nhật viết bằng tiếng Đức, nhưng nhân vật chính trong Mắt trần lại là một cô gái Việt. Cô mười bảy, mười tám tuổi gì đó, được cử sang Đông Đức dự hội nghị thanh niên, nhưng rồi bị bắt cóc, bỏ trốn, và trôi dạt sang Paris. Không thị thực, không gia đình, không ngôn ngữ – cô tồn tại như một bóng ma trong lòng châu Âu, len lỏi qua các toa tàu, những căn phòng tạm bợ và những buổi sáng không biết mình đang ở đâu.
Kỳ lạ thay, thứ duy nhất cô bám víu vào là hình ảnh nữ minh tinh Catherine Deneuve. Cô xem đi xem lại các bộ phim của Deneuve, thuộc lòng từng cảnh, từng lời thoại, và dần dần trôi vào một thế giới nơi điện ảnh thay thế cho hiện thực – hay ít nhất, là một hiện thực dễ chịu hơn. Đôi lúc không phân biệt đâu là cảnh phim, đâu là chuyện đời cô. Vì sao lại là Catherine Deneuve? Không rõ lắm, nhưng có lẽ trong một thời đại nơi mọi thứ đều được xác định bằng giấy tờ và ranh giới, việc mơ về một gương mặt trên màn ảnh cũng là một cách để thể hiện khát vọng được hiện hữu.
Trừ Đông Dương, tôi chưa xem các phim khác có Catherine Deneuve. Nếu xem rồi đọc cuốn này chắc thích hơn, bởi mỗi chương sách được xây dựng quanh một cuốn phim mà Catherine Deneuve đóng. Ngoài ra, nếu chuộng logic sẽ thấy trong truyện quá nhiều thứ phi logic; tuy nhiên, có vẻ xây dựng một câu chuyện logic không phải là mối quan tâm của tác giả. Tôi cũng không biết vì sao tác giả lại đặt tên truyện là Mắt trần (tiếng Anh là The Naked Eye) luôn.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét