Saturday 20 August 2011

Chọn sách cho con (hay Alpha bàn về tình yêu)

Tôi bắt đầu lạc vào thế giới của chữ từ năm năm tuổi. Năm tuổi tôi vào lớp Một, sớm một năm, và biết đọc từ đó.  Tôi còn nhớ ngay khi biết đánh vần rành rẽ, tôi đọc một trọn một bài dài trong sách Tập đọc lớp Năm thì phải  (chắc chắn không phải sách lớp Một) về cao nguyên Bô lô ven ở Lào, đọc xong thì mắt cay xè. Kể từ đó, tôi nổi tiếng trong nhà về hai việc: một là, mỗi khi được nhắc đi tắm, đi ăn, hay làm gì đó, tôi sẽ kỳ kèo, để con đọc hết chỗ này đã; và hai, thường xuyên tra vấn ba má anh chị một từ nào đó nghĩa là gì. Một hôm  ba tôi mang về nhà cuốn Từ điển học sinh, tôi sung sướng tuyên bố có cuốn này con sẽ không phải hỏi ba má nữa. Nhưng rồi tôi mau chóng nhận ra tôi vẫn phải tiếp tục hỏi, vì chẳng có cuốn từ điển nào thay thế cha mẹ được.

Về khía cạnh này, tôi nhìn thấy hình dáng mình trong Alpha, cô con gái sắp tròn năm tuổi của mình.  Alpha không đi học sớm như tôi ngày xưa nên năm tuổi Alpha chưa biết đánh vần, nhưng mỗi khi nghe đọc truyện, Alpha thường xuyên hỏi chữ này  chữ kia nghĩa là gì. Mới tối qua, khi đọc cho Alpha và Pi nghe truyện Ông khổng lồ ích kỷ của Oscar Wilde, Alpha hỏi ngay  từ “ích kỷ”. Tôi nói ích kỷ là chỉ biết nghĩ tới mình, chỉ biết lo cho mình, không để ý tới người khác, chẳng hạn, ai có đồ chơi mà chỉ khăng khăng chơi một mình, không cho người khác chơi cùng thì đó là ích kỷ. Nghe xong, Alpha rút ra luôn kết luận, như vậy ích kỷ là xấu đúng không ba.  Còn có hôm, nghe đọc truyện Pinocchio, có câu “bác thợ mộc đẽo một chú người gỗ”, Alpha lập tức hỏi, “đẽo” là gì?.  Nghe giải thích xong, Alpha hỏi tiếp, “nhưng trong truyện kia (tức một cuốn khác cũng có truyện Pinocchio), bác thợ mộc tạo ra chú người gỗ, vậy tạo có giống như đẽo không ba?”

Trong tập sách Viết trong bóng tối, David Grossman, nhà văn  nổi tiếng người Israel, kể lại kinh nghiệm đọc của mình. Ông kể rằng, khi bé, ông đọc những cuốn sách mà không phải từ nào cũng hiểu.  Việc này tuy không giúp cho sự đọc trôi chảy, nhưng ông tin chính việc đó làm ông trở nên nhạy cảm với ngôn ngữ hơn, và trong niềm vui đọc của ông có niềm vui ẩn trong sự bí ẩn hay lạ lùng của những con chữ.  Ông còn nói thêm rằng những cuốn sách được viết đơn thuần cho thiếu nhi, dùng những từ ngữ phù hợp với trình độ các em, có thể giúp sách đến với nhiều độc giả nhí hơn; tuy nhiên, chính  những cuốn sách với ngôn ngữ “khó” hơn trình độ của các em một tẹo sẽ giúp các em qua vô thức học được nhiều từ vựng phong phú hơn.

Thoạt đầu, khi con mới làm quen với sách, tôi chọn cho con những cuốn  thật dễ hiểu.  Dần dần, tôi chọn những cuốn dài hơn, phức tạp hơn. Khi đọc truyện cho con, có lúc tôi sẽ dừng lại giải nghĩa từ khó, có lúc Alpha, và cả Pi, chủ động hỏi.  Nhưng nhiều lúc, tôi cứ đọc, không giải thích gì cả. Tôi nghĩ con không hiểu  ngay cũng không sao, quan trọng là con thích nghe đọc sách, còn về từ ngữ dần dần con sẽ tự hiểu ra. Tình cờ quan điểm của tôi cũng gần với quan điểm của David Grossman.

Để kết thúc bài này, tôi xin kể một mẩu chuyện về Alpha.

Một hôm, chẳng hiểu nghĩ ngợi gì, Alpha hỏi:  Ba ơi, tại sao ngày xưa ba lấy mẹ làm vợ?

Trong lúc ba mẹ còn đang bối rối nhìn nhau, Alpha tự trả lời luôn: Con biết rồi, vì tình yêu đúng không?

Ba mẹ cười suýt rớt xuống ghế.

Không biết Alpha đã học ở đâu từ “tình yêu”. Có lẽ, trong một truyện kể về một công chúa hay hoàng tử nào đấy mà ba mẹ đã đọc cho.

13 comments:

  1. hix, dễ thương quá! :(( lần nào đọc truyện về Alpha và Pi cũng thấy đáng yêu quá quá chừng!

    ReplyDelete
  2. có một cuốn khá hấp dẫn, bác Mun đã mua cho trẻ con chưa, là "Vô gia đình" của Hector Malot?

    ReplyDelete
  3. còn từ đâu nữa, love is all around *blink*

    ReplyDelete
  4. É, nghe quen quen, bạn Gỗ nói rõ hơn quan điểm của David Grossman được hong?

    ReplyDelete
  5. Hihi mắc cười vụ rớt xuống ghế.

    ReplyDelete
  6. azur: cuốn đó kinh điển rồi mà bác, nhà có nhưng đợi hai bạn lớn lên tự đọc, chứ dày thế đọc cho hai bạn thì sái cả quai hàm

    ReplyDelete
  7. cafe:hehe, thỉnh thoảng nói câu hay ghê:) cảm ơn vì cuốn sách nhé, sách rất hay và rất may là hai bạn nhỏ rất thích

    Titi: để hôm nào dịch nguyên đoạn đó hầu bạn Titi

    ReplyDelete
  8. Hay là ba lấy mẹ vì nguyên nhân này: http://www.tranthutrang.net/writings/truyen-ngan/2011/08/van-can-cuoi-gap/;p;p;p;p.

    ReplyDelete
  9. Bác nên mua sách của Dr. Seuss, cực cute và tuyệt cho trẻ luyện phát âm tiếng Anh.

    ReplyDelete
  10. hehe, mình tập đọc bằng " Thép đã tôi thế đấy " ," Đất vỡ hoang " " V.I Lenin " .Học hết chương trình lớp 1 năm 4.5 tuổi(vì mẹ là giáo viên) và dừng học từ đấy (nên toàn viết sai chính tả) .Năm 7 tuổi viết truyện ngắn đầu tiên và duy nhất cho đến lúc này.

    @ sir mun : Dạo này cái blogspot.com rất khó vào ,nhất là blog bác .

    ReplyDelete
  11. cái vụ blogspot khó vào mình kg kiểm soát được. Có khi phải dời nhà đi quá.

    ReplyDelete
  12. Ở Đơn dương - Blogspot vẫn vào bình thường không có vấn đề gì

    ReplyDelete

BẠN BÈ CŨNG LÀ MỘT TÀI SẢN