Những ghi chép ở hiệu sách

1. Nếu bạn làm việc văn phòng, 8 tiếng một ngày dán mông vào ghế, mắt chằm chằm nhìn máy tính đắm đuối và mãnh liệt hơn nhìn vợ/chồng hay người yêu, đi hiệu sách vào cuối ngày làm việc là một ý tưởng không tồi. Ở hiệu sách, đặc biệt hiệu sách nước ta, bạn sẽ có cơ hội tập thể dục một cách toàn diện: bạn sẽ phải đứng lên, ngồi xuống, rướn người lấy những cuốn trên cao, bò ra sàn xem những cuốn dưới thấp - những động tác này đặc biệt tốt cho lưng, bụng, lườn, cơ đùi trước và đùi sau, cũng như cơ bắp tay; bạn lật những trang sách? - đó là cách hiệu quả để thư giãn những ngón tay sau một ngày rê chuột quá nhiều; khi mắt bạn nhìn gần đọc thử một trang, rồi nhìn xa lướt qua dãy kệ, nhân tiện ngó xem cô bán hàng hôm nay mặc áo dài màu gì, có đang nặn mụn hay ngoáy mũi, đích thị đó là một bài tập tốt cho mắt; còn nữa, nếu bạn e ngại khớp cổ bạn dạo này hơi cưng cứng, thì đừng lo lắng chi, vì các gáy sách ở Việt Nam chưa bao giờ thống nhất một chiều in: bạn sẽ ngoẹo trái để đọc gáy cuốn của nhà xuất bản này, và ngoẹo phải để đọc gáy cuốn của nhà xuất bản khác, chưa kể nếu sách để nằm ngửa, mà lại nằm dưới đáy một chồng sách nặng, nếu không muốn rút ra và làm đổ nguyên chồng sách, bạn chỉ còn cách xoay cổ về phía háng (của mình). Đấy là tập thể dục ở những tiệm sách mới như Fahasa hay Phương Nam. Còn nếu bạn muốn tập thêm bài hít đất, bạn có thể ghé một tiệm sách cũ, chẳng hạn 28 Đồng Khởi, nơi có khá nhiều sách ngoại văn cũ mà anh chủ tiệm nhất quyết không biết mình có những cuốn gì. Tất nhiên, nếu nguyên chồng sách ầm lên lưng bạn, thì bạn có quyền cho phép mình tưởng tượng thưởng thức một chầu massage body miễn phí.

2. Trong các hiệu sách Việt Nam, việc sách được sắp xếp theo thứ tự nào là một bí ẩn lớn lao. Nhìn chung, người ta có thể nhận ra sách được xếp theo lĩnh vực, chẳng hạn văn học Việt Nam, văn học nước ngoài, kinh tế, chính trị, nông nghiệp, phong thủy. v.v. Nhưng trong từng lĩnh vực, liệu có một trật tự nào chăng? Đơn cử lĩnh vực mà tôi hay mon men nhất - văn học - tôi ngàn lần băn khoăn tại sao Istanbul của Pamuk nằm ở đầu này mà Tuyết cũng của Pamuk lại nằm tận đầu kia dãy kệ? Ở Fahasa Lottemart Quận 7, nơi từng có khá nhiều tiểu thuyết của Auster và Kundera, mỗi lần tôi ghé lại thấy những cuốn tôi từng nhìn thấy được chuyển sang vị trí khác. Có vẻ sách được xếp theo một trật tự ngẫu nhiên, bất định, khiến cho việc tìm được một cuốn sách hay ở đây mang lại cho ta một niềm vui thình lình khôn tả. Dẫu nói vậy, tôi không khỏi băn khoăn tại sao chưa có hiệu sách nào bắt chước các hiệu sách nước ngoài sắp xếp sách theo thứ tự tên tác giả trong bảng chữ cái?

3. Một băn khoăn khác là các nhân viên bán sách có đọc sách không? Hoặc nếu không đọc, ít ra họ có biết gì về những cuốn sách mà họ bán? Sau vài lần nhờ nhân viên nhà sách tìm giùm vài cuốn, tôi đồ chừng họ không biết gì về sản phẩm họ bán cả. Tôi cũng chưa thấy nhà sách nào ở Việt Nam có kệ Sách chúng tôi giới thiệu, kiểu như Recommended by Staff thường thấy ở các nhà sách nước ngoài. Kể cũng lạ, nếu bạn đi mua máy tính hoặc máy hút bụi, nhân viên bán hàng thường có khả năng chỉ dẫn bạn cặn kẽ về tính năng sản phẩm họ bán, còn khi đi mua sách, bạn không thể trông mong gì nhiều từ nhân viên bán sách.