Nếu The Girl Who Kicked The Hornets’ Nest (vẫn thường được dịch là Cô gái chọc tổ ong bầu - không biết là ong bầu là giống ong gì - có phải ong có bầu?) không phải là một cuốn crime fiction (tiểu thuyết hình sự?) thì tôi khó lòng có thể xơi trọn 600 trang của cuốn này trong vòng hai ngày cuối tuần, trong khi vẫn phải cho con ăn và chơi với con, chưa kể cà phê và ăn uống với một số nhân vật t[ai]ăm tiếng.
Cuốn thứ nhất trong bộ ba tiểu thuyết ba cuốn này tôi đọc bản tiếng Việt, khi đọc xong bụng bảo dạ như thế là đủ rồi, nhưng khi thấy cuốn ba, bản tiếng Anh nằm tênh hênh trong một tiệm sách cũ với một mức giá rất hợp lý thì cầm lòng không đậu mà rinh ngay về, rồi nhân đang có nhu cầu giải độc đã xơi ngay. Và xơi khá nhanh chóng, vì đặc thù của thể loại này là chỉ cần nắm tình tiết mà không cần phải nhấm nháp văn, không cần phải thỉnh thoảng buông sách xuống nhìn ra những cảnh trí ngoài xa ngẫm ngẫm nghĩ nghĩ kiểu Orhan Pamuk đọc Tu viện thành Parma. Nếu có thỉnh thoảng buông sách nghỉ một tí là vì nó khá nặng; vả lại, cho dù đọc chăm chú đến đâu thì thận vẫn chạy đều.
Một vài nhận xét nhỏ về cuốn sách này:
· Các nhân vật thuộc “phe ta”, tức là phe mà ta có cảm tình đều thông minh quá, chẳng chịu phạm sai lầm gì. Mỗi một lần anh nhà báo Blomkvist và bạn-gái (không phải bạn, cũng không phải bạn gái) suýt bị bắn chết thì một “phe ta” khác nhanh chóng suy đoán ra âm mưu “phe địch”và xử lý kịp thời.
· Không có nhiều bất ngờ. Tôi mong đợi “phe ta” phải khó khăn hơn để đi đến chiến thắng cuối cùng, hoặc chờ đợi có một nhân vật nào đó trong “phe ta” bỗng dưng biến thành phe địch. Ví dụ, nếu tác giả cho nữ thanh tra cơ bắp Figuerola, bạn tình một số đêm của Blomkvist, hay Edklinth, giám đốc cơ quan bảo vệ hiến pháp, đột nhiên hóa thành “phe địch”, thì cuốn truyện có thể hấp dẫn hơn rất nhiều.
· Đời sống tình dục của các nhân vật trong truyện thoáng đến nỗi người Mỹ cũng phải ngạc nhiên. Trong một bài bình luận trên The New York Times, tác giả bài bình luận gọi đó thái độ “đặc Thụy Điển”.
· Nhìn chung, cốt truyện được xây dựng khéo léo và hấp dẫn. Tuy nhiên, những đoạn liên quan đến việc nhà báo Erika Berger bị gửi email đe dọa, bị ném vỡ cửa sổ và ăn trộm băng sex tay ba, có thể bỏ đi hoàn toàn mà không ảnh hưởng gì đến câu chuyện chính.
· Tuy là một cuốn truyện kể lại hành vi vi phạm pháp luật và hiến pháp của một nhóm an ninh đặc biệt, có thể thấy Thụy Điển như được mô tả trong truyện là một xã hội kiểu mẫu về tinh thần thượng tôn pháp luật. Điều đó thể hiện ở những chi tiết như bác sĩ luôn giữ kín thông tin riêng tư của bệnh nhân, Thủ tướng thì nhắc đi nhắc lại về việc không can thiệp vào nội dung bài điều tra của tạp chí Millenium, nhà báo thì lúc nào cũng khăng khăng bảo vệ nguồn tin của mình mà không bị cảnh sát hay ban tư tưởng nào phiền nhiễu, và nhất là việc cơ quan bảo vệ hiến pháp họat động rất hiệu quả.
· Với tôi, phần khiến tôi thích thú nhất là phần mô tả phiên tòa xử Salander. Những đối thoại ở phần này được viết quá thông minh, đặc biệt là phần luật sư của Salander thẩm vấn nhân chứng.
· Tôi có thể hiểu vì sao bộ ba truyện này trở thành best seller. Riêng tôi, trong thể loại này, tôi vẫn thích Vargas (Trong những cánh rừng vĩnh cửu, Nĩa ba răng) và Mankell (Chậm một bước) hơn.
