Không đầu không đuôi 25-30

25.  Nhân dịp đi dự khai trương triển lãm tranh Bất khả phục hồi của họa sĩ Mộng Mỵ, cả nhà bạn Alpha lần đầu tiên có cơ hội đặt chân vào Bảo tàng Mỹ thuật. Bất khả phục hồi, theo giải thích của họa sĩ là kiểu như bút sa gà chết, hay diễn dịch theo bối cảnh mỹ thuật là cọ sa họa sĩ chết (vì tiếc). Nói thế chứ thành thật tôi không biết Mộng Mỵ vẽ bằng gì, cọ hay bút, nhưng tôi biết chắc chắn chất liệu là lụa. Vẽ trên lụa, theo Mộng Mỵ, đặt bút (hay cọ) xuống vẽ nét nào là coi như xong, không có cơ hội sửa chữa, nếu không hài lòng chỉ có nước vứt tấm lụa đó đi lấy tấm lụa khác (nên mới có chuyện chết vì tiếc!), cũng như trong cuộc đời có những chuyện xảy ra rồi thì sau này ta có cố gắng cứu chữa thế nào đó vẫn là một chuyện đã xảy ra rồi chẳng thể nào xóa đi được cái sự thể ta đã từng làm một việc dại dột.  Thơ Phan Nhiên Hạo: Khi còn bé tôi đã nhổ nước bọt vào bàn tay ngửa ra của một người mù/ Bây giờ tôi phải làm gì trong mùa thu? Mộng Mỵ tức là blogger Chu Chỉ Mỵ, một blogger ít viết nhưng thỉnh thoảng có những comment hết sức duyên dáng. Triển lãm kéo dài đến hết tháng.

26.  Đã bước chân vào Bảo tàng Mỹ thuật, cả nhà bạn Alpha quyết định đi xem bảo tàng luôn. Cảm nhận đầu tiên là tranh ít quá. Đi lòng vòng bảo tàng chỉ đủ làm bạn Pi mỏi chân vì bạn ấy chỉ quan tâm đến xe tăng và súng, chứ bạn Alpha thì vẫn hăng hái lắm, xem tranh nào cũng hỏi ai vẽ, vẽ cái gì, mà khổ, có phải tranh nào ba mẹ bạn cũng biết là vẽ cái gì đâu. Khổ nhất là xem những bức khỏa thân, bạn cứ oang oang hỏi chẳng chút ý nhị nào, mẹ ơi, sao cô này hở ti? rồi thảng thốt hơn, mẹ ơi, cô này hở cả đít, sao cô không mặc quần áo gì hết. May mà Bảo tàng chỉ có khách nước ngoài, chứ chẳng có khách Việt nào nên không ai ý kiến gì. Ba bạn trả lời quấy quá, chắc tại vì cô nóng quá con, mà ở đây thì không có máy lạnh.

27.  Nhân nói tới bảo tàng, tôi nhớ đến một mẩu chuyện trong cuốn Trái tim bạc nhược của Javier Marias.  Marias là một nhà văn Tây Ban Nha rất oách và cuốn Trái tim bạc nhược mà nhà Bách Việt dịch và in tại Việt Nam cũng là một cuốn rất oách, tuy nhiên, cũng như nhiều cuốn oách khác đã in tại Việt Nam, nó chia sẻ số phận hẩm hiu của sự thờ ơ và lãng quên vì những tờ báo lớn nhất nước chẳng mấy tờ có lấy một mục điểm sách cho tử tế.  Lan man rồi, đây không phải chỗ ném đá báo chí và các nhà báo. Trong Trái tim bạc nhược, có một mẩu chuyện thế này: Ranz khi đó là chuyên viên viện bảo tàng một chiều trước khi ra về bắt gặp một bác bảo vệ lâu năm của bảo tàng đang bật hộp quẹt gaz tính đốt một bức tranh nổi tiếng của Rembrandt vì Ranz tìm hiểu ra rằng bác ta không chịu nổi cái con mụ béo phị trong tranh ấy. Tình hình lúc đó rất chi gay cấn vì nếu Ranz hô hoán lên hay có bất cứ một hành động nào khác thì bức tranh cũng bị hư hại bất khả phục hồi. Ranz đã rất khôn ngoan  chia sẻ sự bức xúc của bác bảo vệ và yêu cầu bác lui ra để Ranz đích thân dùng bình cứu hỏa nện cho con mụ béo phị trong tranh ấy một trận nên thân. Bằng cách ấy, Ranz đã kích thích được tính chuyên nghiệp của bác bảo vệ vì ngay lập tức bác ấy đã cất hộp quẹt đi và ngăn không cho Ranz đập con mụ ấy lại còn dọa báo cáo giám đốc bảo tàng nữa. Bức tranh được cứu, tất nhiên bác bảo vệ không báo cáo về Ranz, mà Ranz cũng đã lựa chọn không báo cáo về hành vi bất thường của bác bảo vệ. Ranz nghĩ rằng bác ấy đã là một bảo vệ chuyên nghiệp, nhiệt thành trong mấy chục năm thì không có lý gì bác ấy lại không tiếp tục là một bảo vệ tốt như thế.  Ranz chỉ sắp xếp cho ông chuyển sang phòng tranh khác để khỏi phải thấy con mụ béo phị kia đồng thời quan tâm hơn đến đời sống của ông động viên ông chuẩn bị cho cái tuổi già sắp đến. Bài học rút ra là... tôi lỡm đấy tôi chúa ghét cái việc viết bài học rút ra trừ khi tôi muốn rút ra một thứ gì đó trớt quớt hoặc muốn manipulate một chuyện gì khác.

28.  Câu chuyện ở trên chỉ là một mảnh nhỏ trong cuốn tiểu thuyết Trái tim bạc nhược. Căn bản, đây là một tiểu thuyết về cuộc đời. Dĩ nhiên, câu tôi vừa nói là một câu ngớ ngẩn vì tiểu thuyết nào mà chẳng viết về cuộc đời, chỉ có khác nhau là dở hay hay, hời hợt hay sâu sắc. Trái tim bạc nhược thuộc loại thứ hai: nó tràn ngập những quan sát tinh tế, khiến ta có cảm giác cả cuộc đời tác giả cầm kính lúp săm soi cuộc đời và lúc cầm bút bất cứ khi nào cũng có thể chèn vào một mẩu quan sát tinh tế, đầy ngạc nhiên. Tôi còn chưa nói đây là một cuốn tiểu thuyết nói về hôn nhân và việc giết vợ. Sao cuốn tiểu thuyết nào nói về việc giết vợ cũng hay? Là tôi nói lại ba xàm đó. Tôi chỉ nhớ ra hai cuốn viết về chuyện giết vợ mà hay, cuốn thứ nhất cuốn Bản sonata Kreutzer của Lev Tonstoy và cuốn thứ hai là cuốn này.

29.  Chương trình mỗi ngày một tấm ảnh, một cuốn sách hôm nay có đến hai tấm ảnh. Tuy  hai mà một. Xin giới thiệu hai bản dịch khác nhau một tiểu thuyết của Yukio Mishima.