Bất ngờ

1.  Đại thi hào Bàn Tải Cân, tác giả áng thơ Nôm lừng danh Trinh Tùng truyện (trong chừng mực nào đó thì Trinh Tùng truyện còn hơn cả Kiều, vì Kiều dựa trên một câu chuyện nước ngoài, trong khi Trinh Tùng truyện không dựa trên một cốt truyện có sẵn nào cả, tính originality (độc đáo, độc sáng, sáng tạo?) có lẽ là cao hơn), đã phóng bút viết nên hai câu thơ bất hủ như thế này:

“Thơ hay ở chỗ bất ngờ

Người hay ở chỗ đêm mơ xuất tình”.

Hai câu trên chẳng những hay mà còn đúng.  Một bài thơ đọc câu trước đã biết câu sau, ý tứ phẳng lặng, vần vèo nhịp nhàng đều đều như vắt chanh thì chẳng còn gì hay.  Truyện hay phim cũng thế.  Review truyện hay phim tối kỵ tiết lộ những tình huống thắt nút để tránh gây mất đi sự bất ngờ của độc giả/khán giả.

2. Thế nhưng, trong các lĩnh vực khác, bất ngờ không phải lúc nào cũng hay, nếu không nói có khi còn mang lại phiền toái, mà người hiểu rõ điều này nhất vào thời điểm này hẳn phải là Julian Assange, người tên tuổi hiển nhiên gắn liền với Wiki Leaks.

Theo một số báo ở ta thì Julian Assange đang phải đối diện với tội danh quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su.  Đọc những tin như thế, nhân loại tiến bộ và có lương tâm không khỏi cau mày rằng sao mà kỳ khu thế? Nếu không sử dụng bao cao su mà có tội, lẽ nào trẻ con Thụy Điển đều từ ống nghiệm sinh ra. 

Thực ra, tội danh mà Julian Assange đang phải đương đầu, không phải là “quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su” hay “quan hệ tình dục sử dụng bao cao su rách” mà là tội “sex by surprise”.  (Cụm từ này không biết dịch ra tiếng Việt như thế nào cho đạt, từng chữ một mà phang thì ra  “tình dục bất ngờ”, còn theo phong cách dịch tít tiểu thuyết thì có thể để tạm “ấy trong sững sờ”.)  Đại khái, nếu trong quá trình thân mật, đối tác yêu cầu sử dụng bao cao su mà đương sự nhất quyết không sử dụng, thì khi đó đương sự có thể bị ghép vào tội “sex by surprise”.