Sunday 2 August 2009

Dấu chấm than

1. Mảnh đất lắm người nhiều ma của Nguyễn Khắc Trường là một trong ba tiếu thuyết đoạt giải Hội nhà văn 1991. Hai cuốn kia là Bến không chồng của Dương Hướng và Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh. Hai cuốn sau tôi đọc từ lâu, Nỗi buồn chiến tranh còn đọc những mấy lần. Riêng Mảnh đất lắm người nhiều ma không hiểu vì sao tôi chưa đọc. Cho đến ngày hôm qua.

Tôi mua cuốn này nhân dịp Fahasa bán sách giảm giá. Cuốn này có giá chỉ 15.000 đồng, quá rẻ cho một cuốn sách từng đoạt giải và được nhiều người nói tới. Hôm qua thứ bảy ở nhà, nhân dịp hai bạn Alpha và Pi đã đi ngủ trưa, tôi bắt đầu lôi Mảnh đất lắm người nhiều ma ra đọc. Sau ba trang, tôi gấp sách lại. Tôi biết rằng tôi không thể đọc tiếp được nữa. Lý do rất đơn giản: có quá nhiều dầu chấm than. Tôi không chịu đựng được những dấu chấm than. Chúng như những cái gai đâm vào mắt tôi, đọc tiếp thế nào tôi cũng chảy nước mắt (sinh lý, không phải tâm lý). Tôi không thích cái thể loại văn bày tỏ quá nhiều xúc cảm trong đó. Tôi thích những giọng văn bình thản, thậm chí hơi lạnh, nơi cảm xúc bị truất khỏi bề mặt câu chữ. Ví dụ gần đây nhất mà tôi thấy là Ở lưng chừng thời gian của David Bergen, một cuốn tiều thuyết xuất sắc về những ảm ảnh hậu chiến. Cảm xúc ở đây không nhất thiết được thể hiện bằng những dấu chấm than.

Nếu có một nhà xuất bản nào đó biên tập lại Mảnh đất lắm người nhiều ma, bỏ tất cả hoặc đại đa số dấu chấm than trong đó, có khi tôi sẽ cố đọc lại. Vì công bằng mà nói, không ai đánh giá một cuốn sách sau ba trang cả. Ít ra thì cũng mất…mười trang chứ!

2. Không rõ vì lý do nào, một bài hát của Phạm Duy lọt vào chiếc ipod của tôi. Đó là bài Nắng chiều rực rỡ, Tuấn Ngọc hát. Vì cái câu “Thế kỷ này đang trong nắng ban chiều” cứ loanh quanh trong đầu tôi nên tôi chợt muốn nghe lại Phạm Duy.

Lâu lắm rồi tôi không nghe Phạm Duy. Hồi nhạc Phạm Duy chính thức được lưu hành trở lại, tôi mua album Ngày trở về do Phương Nam sản xuất. Ấn tượng duy nhất của tôi đối với album đó là các ca sĩ thuộc loại giỏi đương thời như Thanh Lam, Mỹ Linh, Quang Dũng đã có công biến các bài hát tinh tế của Phạm Duy thành những ca khúc vô hồn. Họ không bao giờ cảm nhận được cái không khí nhạc Phạm Duy đủ để chuyển tải những tình cảm trong đó.

Tôi nghe nói Đức Tuấn hát Phạm Duy hay nên mua thử một album của anh này, cho dù tôi không tin tưởng anh này lắm, một giọng hát lúc nào cũng quá điệu đà đâm ra đơn đớt. Những khuyết điểm đó được thể hiện trọn vẹn khi anh hát Phạm Duy. Cái tật to nhất của anh là cái tật điệu, cho nên “miệng cười thì anh hát thành “miện cười”, “giang hà” thành “gian hà”, “yêu nhau” thành “yêu nhâu” và “máu sông Hồng đỏ vì chờ mong” thành “mấu sông Hồng đỏ vì chờ mông”. Nghe anh hát, có cảm giác anh chú ý đến nhan sắc, cử chỉ điệu bộ của chính mình hơn là nội dung bài hát (cho dù anh hát trong phòng thu). Vì thế, khi hát Tiếng sáo Thiên Thai chẳng hạn, anh vừa mở miệng “Xuân tươi…”, thì lập tức ta có ngay cảm giác ôi thôi, cả một mùa xuân đã héo khô. Điểm sáng nhất trong album này, theo tôi là bài Vợ chồng quê, Đức Tuấn song ca cùng một cô ca sĩ tên là Ngọc Tuyền. Tôi chưa nghe tên cô này bao giờ, nhưng giọng cô trong trẻo và cao. Cô hát ra chất gái quê, vớt vát phần nào cho cái nhà quê tóc gôm bóng mượt của Đức Tuấn.

Công bằng mà nói, Đức Tuấn hát Phạm Duy vẫn đỡ hơn Thanh Lam hay Mỹ Linh. Mỹ Linh hát “tôi yêu tiếng nước tôi, từ khi mới ra đời” có thể nhận thấy ngay cô chẳng “yêu tiếng nước tôi” gì cả, còn Đức Tuấn hát cũng câu đó, vẫn cảm nhận được anh có “yêu tiếng nước tôi” chút chút. Nhưng nhìn chung, nghe Đức Tuấn hát Phạm Duy, cảm giác cũng không khác đọc văn quá nhiều dấu chấm than là mấy.

------------
Bài này thì không liên quan đến dấu chấm than, nhưng cũng có liên quan đến nghe nhạc. Lôi lên cho các bác ném đá luôn thể:)

27 comments:

  1. Có rất nhiều người thích ĐT...Tôi cũng như Vũ, không cãm được cái giọng "nhạc viện" đầy kỷ thuật nhưng....vô hồn!
    (Lại chấm than...nhưng chỉ có một cái thôi đó)

    ReplyDelete
  2. 1. Tôi thì rất không thích dấu ngoặc kép.
    2. ĐT hát thế cũng là chấp nhận được. Khó mà đòi hỏi hơn được. Ca sĩ trẻ không sống thời đó, họ không thể cảm nhận đầy đủ thần thái và hồn của thời bấy giờ.

    ReplyDelete
  3. Em cũng thích nhạc Phạm Duy. Có nhiều bài đậm chất thuần Việt cứ như đọc thơ Nguyễn Bính, chắc vì thế mà bài đầu tay Cô Hái Mơ phổ thơ Nguyễn Bính là bài yêu thích nhất trong số nhiều bài đều thích cả. :)

    ReplyDelete
  4. Em cũng thích nhạc Phạm Duy, và chỉ nghe những ca sỹ Sài Gòn trước 75 hát thoai. Thích nhất là Thái Thanh và Duy Khánh.
    Đức Tuấn thì chưa bao giờ thích, giọng chú này nghe như bị to lưỡi ấy. Em nghĩ Mỹ Linh Thanh Lam hay Hồng Hạnh không bao giờ có đủ và đúng tâm tư tình cảm để hát nhạc Phạm Duy.

    ReplyDelete
  5. Công bằng mà nói Mỹ Linh hát Đưa em tìm động hoa vàng đằm thắm và không bị " chua " như Thái Thanh.
    Còn Đức Tuấn,"Chỉ chừng đó thôi" cũng đủ biết anh hát nhạc Phạm Duy rất okie. Album thứ hai hát nhạc Phạm Duy, anh ấy trưởng thành hơn rất nhiều, đã biết tiết chế bản thân, bớt luyến láy hơn...không tin thử nghe " Nha trang ngày về" hay "Phượng yêu " xem.

    ReplyDelete
  6. Có thể phải tính đến việc các ca sĩ bây giờ hát nhạc PD với ý thức là họ hát nhạc PD chứ không phải nhạc khác. Liệu đưa một bài không đề tên tác giả, liệu họ có đánh hơi ra nhạc PD để mà hát thoải mái không? Cũng như anh Goldmun đã đọc đông tây kim cổ, ắt có ý thức cao về ký hiệu học (đại diện là dấu chấm than chẳng hạn). Anh sẽ đọc với tinh thần khác... Nhưng đọc truyện mà không có văn đúng là chán oặt.

    ReplyDelete
  7. Có thể thời điểm này không còn thích hợp cho bác đọc Mảnh đất lắm người nhiều ma. Tôi đọc nó từ ngày còn học cấp 3, đồng thời là một người sống ở nông thôn giữa cái thời chuyển sang khoán 10, cảm giác của tôi khi ấy là: tôi cực kỳ ấn tượng với cuốn này của ông. Có những chi tiết hơi quá nhưng nhìn chung ông đã mô tả khá chính xác và sâu sắc những cái dã man, mông muội, thiện-ác của nông thôn Việt Nam.

    ReplyDelete
  8. Tôi cũng nghĩ ca sĩ hít thở không khí thời nào thì hát nhạc thời đó dễ thành công hơn. Được như Ánh Tuyết hát Văn Cao là hiếm. Còn như Elvis Phương, lẫy lừng là thế, mà hát Giọt nắng bên thềm nghe thật tội. Năm bảy mươi năm nữa, chẳng may Việt Nam xanh sạch bằng Singapore, ca sĩ thời đó hẳn sẽ không hát nổi nhạc Đức Trí, Võ Thiện Thanh, vì họ đâu có được hít cái không khí đầy khói bụi những năm đầu thế kỷ 21:)

    ReplyDelete
  9. Bác Aristole: Em cũng tin là Nguyễn Khắc Trường mô tả tốt nông thôn Việt Nam. Em không biết các nhà phê bình tiếp cận tác phẩm thế nào, còn em nghĩ người đọc bình thường như em và bác (nghĩa là không dở người như bác phê bình xấu giai bên kia) chọn đọc một tiểu thuyết nào đó vì mấy kiểu: muốn biết cốt truyện; muốn biết thông tin; muốn biết quan điểm tác giả; muốn được sướng (i.e. reading pleasure); muốn được mơ mộng .v.v. Kiểu của em là trong mười trang đầu tiên, em sẽ để ý xem tác giả viết như thế nào chứ không phải viết cái gì. Khi em thấy thoải mái với cách viết của tác giả rồi em sẽ đọc tiếp.

    ReplyDelete
  10. Cậu ấm ơi, nghe Phạm Duy mà kêu Thái Thanh là chua thì phí quá. Tuy nhiên, Thái Thanh là một trường hợp đặc biệt, ai không nghe được thì sẽ thấy rất kinh dị, chát chúa hay chua, nhưng một khi đã “ biết” nghe rồi thì khó nghe người khác nữa. Tôi nghĩ một số ca sỹ rơi vào trường hợp này như Duy Khánh hoặc Lệ Thu, như kiểu sầu riêng hay mắm linh mắm lóc vậy, ai đã “ biết “ thì thấy tuyệt vời, ai không “ biết “ sẽ thấy rất thối, chịu không nổi.
    Bác chủ nhà: em không thấy Ánh Tuyết hát Văn Cao hay tí nào!!! hehe, gây sự rồi. Nhưng mà cái câu loanh quanh trong đầu bác ý “ thế kỉ này đang trong nắng ban chiều”, rất hay.

    ReplyDelete
  11. Bắt quả tang bác chủ nhà câu page view nhá.

    ReplyDelete
  12. Em thì thấy nhạc Phạm Duy mà được Duy Cường hòa âm thì càng thêm tuyệt vời.
    Đức Tuấn hát nhạc Phạm Duy chẳng hay xíu nào; không có hồn gì hết.
    Bạn "cau am ngay tho" đã nghe Thái Thanh hát được bao bài mà lại nói giọng hát của Thái Thanh là " chua " nhỉ ???

    ReplyDelete
  13. Ca sĩ trẻ tôi thấy có Ngọc Hạ ở hải ngoại hát Thái Thanh khá hay. Bản Đưa tôi tìm động hoa vàng của cô này nghe rất thích.

    ReplyDelete
  14. Sorry, câu vừa rồi phải là "Ca sĩ trẻ tôi thấy có Ngọc Hạ ở hải ngoại hát Phạm Duy khá hay." Dạo này đầu óc mình lẫn cẫn quá, hic.

    ReplyDelete
  15. GT: Muốn đầu tư nghe nhạc phải đợi hai bạn Alpha & Pi lớn lên chút xíu. Bây giờ cái gì cũng thành đồ chơi của hai bạn ấy hết.

    ReplyDelete
  16. Mạn phép được gởi msg đến bạn LSD : Bạn có đĩa LP nhạc vàng hả ? Có thể chỉ giùm Lamant là bạn mua ở đâu không ? Cám ơn LSD trước.

    ReplyDelete
  17. To Bác LSD :Em có biết một số địa chỉ có thể mua LP ở SG, nhưng chủ yếu chỉ là nhạc nước ngoài như Jazz hoặc cổ điển. Nhạc vàng như Phạm Duy, Trầm Tử Thiêng hay Phạm Đình Chương.....thì hiếm hoi lắm.
    Cám ơn anh Goldmund cho mượn nhà để chat chit ...

    ReplyDelete
  18. To Chu Chỉ Mỵ & lamant : tất nhiên, tôi đã nghe Thái Thanh hát Phạm Duy trước khi ông có " ngày trở về". Nhưng chỉ so sánh " Đưa em tìm động hao vàng" do Mỹ Linh thể hiện với " Đưa em tìm động hoa vàng" do Thái Thanh để có chút công bằng cho Mỹ Linh.

    ReplyDelete
  19. Giống bác, em cũng ghét dấu chấm than dã man.

    ReplyDelete
  20. Và cả dấu ba chấm nữa.

    ReplyDelete
  21. mà này, Đức Tuấn có phải "nhạc viện" đâu, anh lcq có nhầm ko đấy.
    Đức Tuấn có điệu, nhưng giờ đỡ nhiều rồi. Tôi thấy ĐT hát nhạc Phạm Duy hay.
    Bac nghe Áo anh sứt chỉ đường tà, Phượng Yêu, Nha Trang Ngày Về cậu ta hát chưa?
    Có những bài như Tình Ca hay Áo Anh.. nghe cậu ấy hát live mới thấy hay. Không điệu như thời ra album.

    ReplyDelete
  22. thời đại bây giờ khác xưa lắm rồi, ôn cố cũng tốt, tôi vẫn nghe và công nhận các thế hệ trước, nhưng cứ khư khư vậy thì cũng ko giúp gì cho lớp trẻ bây giờ. cần có người được trao truyền và tiếp nối nó chứ. Không phủ nhận những khuyết điểm nhưng cũng không phủ nhận rất nhiều em nhỏ đến nghe nhạc xưa ĐT hát và tìm về các thế hệ trước hơn.

    ReplyDelete
  23. người đời mình khi thấy điều gì ko ưng mắt thì hay chê bai thậm tệ lắm, tôi ko thích đìêu này, tôi thích nhìn cái gì cũng thấy đc các mặt.

    ReplyDelete
  24. Nếu như Đức Long mà hát nhạc Phạm Duy chắc còn hay hơn Đức Tuấn.

    ReplyDelete
  25. Thế cậu Út đã nghe Lệ Thu và Khánh Ly song ca "Tiếng sáo Thiên Thai" chưa? Thử nghe một lần xem sao?

    ReplyDelete
  26. Toi cung ngoai Ngoc Ha hat Pham Duy. Co be con tr ma cam nhan kha tot, am vuv rong va trong. Hinh nhu hom nay PDuy ....Sao chua thay bao chi dua tin?

    ReplyDelete
  27. Đọc đoạn chê Đức Tuấn xong, em xin dong tay rút lại lời ạ. :D

    ReplyDelete

BẠN BÈ CŨNG LÀ MỘT TÀI SẢN