Mình nói chuyện gì khi mình nói chuyện đường

Mình nói chuyện gì khi mình nói chuyện đường là phần 2 của Mình nói chuyện gì khi mình nói chuyện cầu. Nhà tôi ở vùng sâu vùng xa. Trụ sở công ty cũng ở vùng sâu vùng xa. Hàng ngày, nếu không tận dụng quyền wfh (work from home, not what’s the f*** hell), tôi phải lưu lạc ít nhất hai tiếng đồng hồ trên các nẻo đường Sài Gòn. Đâm ra trong tôi nảy nở một tình yêu sâu nặng với ngành cầu đường nước nhà.

Dạo gần đây, sau nhiều năm trường kỳ thi công, Sài Gòn đưa vào sử dụng khá nhiều cây cầu mới: Nguyễn Văn Cừ, Chà Và, Calmet, Khánh Hội, Thủ Thiêm .v.v.. Mỗi khi một cây cầu mới được đưa vào sử dụng, người ta thường thấy phấp phới trên các ngả đường lân cận băng rôn với dòng chữ: “Kể từ ngày N, cầu ABC được phép lưu thông”. Bravo ngành giao thông công chính! Chỉ thắc mắc tại sao không phải là “Kể từ ngày N, được phép lưu thông qua cầu ABC”. Cái cầu ABC tự nó có đi được đâu, bây giờ lại được cấp phép, nó biết đi đâu và về đâu?

Trên đường Nguyễn Hữu Cảnh, đoạn chân cầu Thủ Thiêm, nơi công cuộc đào hầm gì đó vẫn chưa hoàn thành, người ta xây một cái siêu lô cốt. Đoạn đường này do đó hẹp, xe tải phá đường ổ gà thành ổ voi, lại thêm tình trạng ngập nước mỗi khi mưa hoặc triều cường nên kẹt xe xảy ra như cơm bữa. Đi từ hướng cầu vượt Nguyễn Hữu Cảnh về gần tới siêu lô cốt, ta có thể thấy một băng rôn màu xanh với dòng chữ (đại ý) “Các phương tiện chú ý, đường bị thu hẹp dễ kẹt xe”. Xuất sắc. Hết sức hiện thực xã hội chủ nghĩa. Khi đã đọc được băng rôn đó rồi, người ta có muốn rẽ trái hay phải cũng không được, vì làm gì có đường khác mà rẽ, trong khi xe phía sau cứ ùn lên. Chỉ có một con đường là nhằm thẳng quân thù mà tiến và lao vào bãi kẹt xe. Hẳn ngành giao thông công chính toàn những người thích đùa, vì nếu không thích đùa mà thực tâm muốn giúp người đi đường, lẽ ra người ta phải treo băng rôn nói trên cách siêu lô cốt ít nhất vài trăm mét, kèm theo hướng dẫn rẽ sang đường khác nếu không muốn lao vào đoạn đường hẹp và tận hưởng không khí kẹt xe.

Có những biển cảnh báo khác xuất sắc không kém và còn phổ biến hơn đó là biển “Đoạn đường này thường xảy ra tai nạn”. Chấm hết. Và không gì đoan chắc rằng đoạn đường đó sẽ bớt xảy ra tai nạn sau khi cái biển báo [vô trách nhiệm] kia được cắm lên. Sao không cắm biển báo rằng là đường cong, đường trơn, độ dốc cao hay thậm chí “trước mặt có ổ voi, giảm tốc độ xuống còn 10km/h”, hay đặt gờ giảm tốc, xây con lươn, v.v. bất kỳ biển báo hay biện pháp nào có tính cách thiết thực, giúp người đi đường biết hoặc phải làm gì để hạn chế tai nạn?

Đã nói chuyện đường không thể không nói tới tên đường. Tên đường Hà Nội nhìn chung giàu chất “thơ” và chất “nhân văn” hơn tên đường trong Sài Gòn. Tên đường Sài Gòn, dĩ nhiên trừ những đường mang tên những vị ai cũng biết như Nguyễn Huệ, Nguyễn Du, Lê Thánh Tôn v.v., nhìn chung dân dã hơn: Lê Thị Riêng, Trần Đình Xu, Ngô Văn Năm, Đoàn Văn Bơ, Huỳnh Văn Bánh, Nguyễn Văn Đậu .v.v. Bơ, Bánh, Đậu, nghe kích thích ẩm thực dã man. (Chư anh hùng liệt sĩ liên quan xin thứ lỗi, quả thực chẳng biết các vị là ai, nghe tên chỉ muốn…ăn.) Rồi có nạn sau khi làm đường mới, người ta không kiếm nổi một tên đường mới, mà cứ “kéo dài” ra cho [đại] tiện. Thế nên mới có Cao Thắng Nối Dài, Sư Vạn Hạnh Nối Dài. Không hiểu người ta nối dài cái gì của sư. Chao ôi, sư cũng không yên (Trần Dần: “Eo ôi, chết cũng không yên”). Các “cơ quan chức năng” quả thật rất có khiếu hài hước.

Quan thì hài hước, dân thì lạc quan. Khảo sát mới đây của một tổ chức quốc tế nào đấy cho thấy Việt Nam vào top 5 nước hạnh phúc trên thế giới, với 65% dân số hài lòng về cuộc sống. Không hiểu khảo sát được thực hiện như thế nào, những ai được phỏng vấn. Có khi những người được phỏng vấn nếu không phải là những người có tinh thần lạc quan chảy rần rần trong huyết quản, thì cũng là những người không bao giờ bước chân ra đường. Vì nếu đã bước chân ra đường, người ta khó mà hài lòng với lô cốt, với khói xe, với bụi, với nước ngập, với vỉa hè loang lổ, và nhất là với 35 người chết mỗi ngày vì tai nạn giao thông.

Bonus một bài hát trẻ con:

Đường em đi là đường bên phải

Đường ngược lại là đường bên trái

Đường bên trái là đường em không đi.

Đường bên phải là đường em đi

Cấm tự ý sửa lời bài hát thay đường bằng lề.