Thỉnh thoảng refresh bài cũ lên cho các bác xem các kiệt tác lúc bắt đầu blog này:)
--------------------
Làm anh khó đấy
(Suy nghĩ linh tinh nhân dịp Quốc hội đang họp)
Sách Tập Đọc lớp hai ngày xưa, thời tiền cải cách, có bài thơ như thế này, giờ tôi vẫn nhớ lõm bõm vài câu, có thể không chính xác lắm:
“Làm anh khó đấy
Phải đâu chuyện đùa
Khi em bé ngã
Anh phải dỗ dành
Có quà bánh đẹp
Chia phần em hơn…”
Đại ý bài thơ dạy các bé cách hành xử khi làm anh, làm chị. Nào là phải nhường nhịn, phải chăm sóc các em bé hơn mình. Rồi thì kẹo bánh phải chia cho em phần hơn. Gì gì chứ khoảng này coi bộ hơi căng. Làm anh công nhận khó.
Nhưng tôi là con út trong gia đình, tôi không phải làm anh ai cả, chỉ phải làm em. Tôi thấy làm em cũng khó ra phết. Ví dụ hồi nhỏ, má tôi cho hai anh em ăn cái gì, ông anh tôi cũng ăn thật nhanh xong quay ra xin đồ ăn của tôi. Vấn đề của tôi là làm sao cũng phải ăn thật nhanh mà không bị mắc nghẹn, hoặc giả chưa ăn xong, phải làm sao bảo vệ được khẩu phần của mình trước sự dụ dỗ kèm dọa dẫm của ông anh. Ví dụ khác, ông anh tôi có thể trêu chọc tôi bằng tất cả những từ ngữ trời ơi đất hỡi có thể nghĩ ra, trong khi nếu tôi áp dụng nguyên những từ ngữ đó ngược lại cho ông anh quý hóa tức thì tôi bị quy chụp “hỗn”, “láo xược” bất kỳ lúc nào.
Rồi tôi đi học. Mười hai năm phổ thông, lúc nào tôi cũng làm lớp trưởng. Tôi vừa là “đại biểu của nhân dân” vì được các bạn trong lớp bầu lên, vừa là đại diện cho “quyền lực” của nhà trường ở cấp cơ sở. Tôi phải đứng về phe “quyền lực”, tức nhà trường và các thầy cô, để thực thi các “chính sách cai trị”, hay phải đứng về phía “nhân dân” , các bạn bè trong lớp, lúc nào cũng nghĩ ra đủ trò nghịch ngợm, tai quái? Lớp không kỷ luật, phong trào yếu, lớp trưởng bị gõ đầu đầu tiên, nhưng nếu tôi nghiêm khắc với “nhân dân” quá thì có nguy cơ bị “nhân dân” tẩy chay. Tổi phải luôn cố làm thế nào để ở thế cân bằng , vừa được nhà trường tin tin tưởng, lại vừa được chúng bạn yêu mến. Làm lớp trưởng quả thực là khó.
Một ngày đẹp trời kia, đột nhiên tôi làm bố. (Ấy là tôi lạm dụng kiểu kể chuyện kiếm hiệp một tí cho giật gân, chứ sự việc gì diễn ra cũng có quá trình. Cái bác gì già già râu râu đã bảo chẳng có gì tự động sinh ra, tự động mất đi. Phật giáo thì có khái niệm nhân duyên, vì cái này có nên cái kia có, cái này không nên cái kia cũng không. Để trở thành bố, cách đấy chín tháng tôi cũng có phần hơi lao lực). Nhìn cái sinh linh bé bỏng thiêm thiếp nằm ngủ trong nôi, tôi thấy vừa xa vừa gần, mấy tuần đầu thậm chí còn hơi xì-trét, không biết phải cư xử như thế nào cho phải đạo…làm bố. Ngoài chuyện phải học bao nhiêu kỹ năng mới lạ: ẵm con, pha sữa, thay tả, tôi còn phải làm quen với chuyện mình chẳng còn là số một. Cái cảm giác bị ra rìa cũng hơi tủi thân. Con lớn lên, phải học cách chơi với con. Con bị bệnh phải học cách cho con uống thuốc. Rồi phải dạy con điều nọ điều kia, phải biết lúc nào nịnh con, lúc nào quát mắng. Chao ôi, trăm điều phức tạp. Làm bố chẳng phải chuyện dễ dàng.
Ngẫm đi ngẫm lại, tôi thấy muốn làm cái gì một cách tử tế cũng khó, từ chuyện làm em, làm lớp trưởng, làm chồng, làm cha, đến làm nhân viên hay làm xếp. Những lúc đó, bài thơ học từ hồi lớp hai cho tôi một gợi ý:
“Làm anh thật khó
Nhưng mà thật vui
Ai yêu em bé
Thì làm được thôi”.
Thế đấy, làm anh tuy khó nhưng yêu em bé là làm được. Làm lớp trưởng thì quý mến bạn bè, làm cha thì thương con, chuyện khó cũng thành dễ.
Làm đại biểu Quốc hội tử tế có khó không? Khó, nhưng chỉ cần “yêu” em bé – nhân dân là làm được thôi mà.
