Mùa chinh chiến ấy

Kết một năm đọc sách bằng cuốn Mùa chinh chiến ấy của Đoàn Tuấn. Cuốn này vốn không nằm trong kế hoạch đọc sách của tôi. Sở dĩ tôi tìm tới cuốn này là vì quanh vụ Nỗi buồn chiến tranh, có người nhắc tới Mùa chinh chiến ấy nên tôi đặt mua và đọc luôn.

Về đề tài chiến tranh biên giới Tây Nam thì tôi đã đọc Chuyện lính Tây Nam của Trung Sỹ. Đó là một cuốn hay bất ngờ. Mùa chinh chiến ấy cũng là hồi ức của một cựu chiến binh chiến trường K (Campuchia). Những câu chuyện trong Mùa chinh chiến ấy qua giọng kể của tác giả Đoàn Tuấn không hấp dẫn người đọc bằng phẩm chất văn chương hay nghệ thuật kể chuyện, mà bằng bản thân câu chuyện: sự thật khốc liệt của chiến tranh, bản thân nó đã là hấp lực với người nghe kể chuyện mà không cần bất cứ gia vị nào.

Tôi không rõ thống kê chính thức về thương vong của quân đội Việt Nam trong suốt cuộc chiến này đã có bao giờ được công bố và nếu có thì là con số nào. Tuy nhiên đọc cuốn sách này, có cảm giác là thương vong khá nặng nề. Có người nhập ngũ hôm trước, hôm sau đã chết. Có người được giải ngũ, trên đường về nước xe cán phải mìn, chết. Rất nhiều cái chết vì mìn, nhiều loại mìn khác nhau. Hy sinh trên chiến trường đã đành, còn rất nhiều cái chết vì nhiều nguyên nhân khác: chết đuối, bị lũ cuốn, sốt rét, chết vì vi khuẩn yếm khí, tự sát do quá khát nước, bị sét đánh, bị ngất trên đầm rồi bị đĩa hút máu tới chết...

Ngoài những mẩu chuyện về hy sinh, chết chóc, những gian khổ cùng cực của đời lính, cuốn sách còn kể về những khía cạnh khác của lính chẳng hạn nhu cầu sinh lý hoặc khía cạnh tâm linh. Có chuyện một chiến sĩ vì léng phéng với con gái Campuchia mà bị tử hình làm gương, giữ kỷ luật quân đội. Chuyện có anh giấu được một tấm ảnh một cô gái khỏa thân to bằng người thật, lính ta chia phiên nhau để ngủ với tấm ảnh này. Chuyện một anh lính ngửi thấy mùi nữ văn công từ cách xa 7km và phăng phăng chạy băng rừng đến tận nơi. Chuyện một người lính hy sinh vì giẫm mìn, đêm đêm về trong giấc mơ của một người lính khác để đòi giày, mãi đến khi đem giày cùng lên mộ mới thôi hiện về. Chuyện chính tác giả đêm nghe tiếng trẻ em kêu cứu trên hồ, tính lao ra cứu thì bị chặn lại, hóa ra anh mộng du, nhưng sau đó hỏi người dân địa phương thì biết đã từng có hai đứa trẻ chết đuối trên chính hồ ấy. Và tất nhiên, còn rất nhiều mẩu chuyện khốc liệt hay ly kỳ khác nữa.

Một cuốn sách như Mùa chinh chiến ấy, tôi thấy có giá trị tư liệu thật lớn, nhất là khi được kể từ góc độ của người lính trơn, không phải góc độ của tướng. Làm lính thật khổ. Lính đi chiến đấu khổ trăm lần. Không phải đi lính đương nhiên là sướng. Cào bàn phím còn sướng hơn.

Tình cờ đọc xong cuốn sách vào ngày 22/12.