Goodreads - Một chốn nữa cho sách

Bài viết giới thiệu mạng Goodreads dưới đây đã đăng Tuổi trẻ cuối tuần

GOODREADS – MỘT CHỐN NỮA CHO SÁCH

"Có hai động cơ để đọc một cuốn sách: thứ nhất, là bạn thưởng thức nó; thứ hai, là bạn có thể khoe về nó” (“There are two motives for reading a book; one, that you enjoy it; the other, that you can boast about it [on Goodreads]”. Tôi đọc được câu này của Bertrand Russell trên trang chủ của Goodreads.com (www.goodreads.com), dĩ nhiên, phần ngoặc vuông “trên Goodreads” là Goodreads dí dỏm thêm vào.

Quả thực, Goodreads là chỗ lý tưởng để "khoe" mình đọc sách gì. Nói cách khác, đây là nơi để những người đọc sách chia sẻ với nhau về sách. Ở đây, mọi người có thể đánh giá sách trên một thang điểm từ một tới năm sao, có thể "nhòm" vào tủ sách của nhau để tìm kiếm những gợi ý để chọn sách mà đọc, cũng như có thể thoải mái bình luận về sách. Có hàng nghìn bài bình luận về sách như thế trên Goodreads, từ vài dòng đến vài trang giấy. Rất nhiều bài làm người ta bất ngờ về trình độ, cảm nhận của người đọc. Chưa kể, do không phải viết bình luận để ...đăng báo, nên các thành viên tha hồ tung tẩy trong các nhận định của mình.

Bình luận về cuốn Kẻ ích kỷ lãng mạn của Frédéric Beigbeder, thành viên Tieu Uyen viết: "Kẻ ích kỷ thì có, lãng mạn thì không, hư hỏng thì có, tình cảm thì không. Tinh quái kiểu rẻ tiền thì có, nhưng hay ho thì tuyệt đối không." Còn đây là trích nhận xét về Tuổi thơ im lặng của nhà văn Duy Khán của thành viên Tâm:"Không có một sự trách cứ nào, Duy Khán cứ viết ra tựa như ông vẫn là một đứa trẻ, viết và cảm nhận, và thương, và buồn, và nhớ. Cái nghèo cái đói khổ chẳng bị xoáy sâu vào làm gì, không cố chiếm lấy sự thương cảm của người đọc. Ấy vậy nhưng lại khiến tôi cảm động hơn cả. Mới xót xa làm sao. Giọng văn thật thà, không hoa mỹ, và thiên về văn nói rất sống động. Nhưng nó vẫn đủ đa dạng trong kể và tả, khiến cho tôi càng thêm trân trọng sự giàu có của tiếng Việt."

Là một mạng xã hội dành cho người đọc sách thành lập từ tháng 12-2006, tuy không ồn ào tấp nập như Facebook, Goodreads cũng âm thầm vươn đến con số hơn 12 triệu thành viên tính đến cuối năm 2012, cùng một thư mục hơn 400 triệu đầu sách bằng đủ thứ tiếng, chủ yếu do các thành viên tự đưa lên. Việc kết nối tài khoản giữa Facebook và Goodreads khiến người dùng Facebook dễ dàng chuyển sang Goodreads mà không cần tiến hành thêm bất kỳ thao tác đăng ký nào.

Tương tự Facebook, Goodreads cho phép người dùng kết bạn với nhau, hoặc có thể đánh dấu để theo dõi bình luận sách của các thành viên khác. Khi đó, những hoạt động của các thành viên trong danh sách bạn bè hoặc danh sách những người bạn theo dõi, ví dụ như đánh giá, bình luận, thêm đầu sách vào kệ sách.v.v. sẽ hiện lên trang chủ của bạn hoặc được gửi đến email. Nhờ vậy, bạn có thể biết, ai đang đọc gì, nhận xét của họ về một cuốn sách như thế nào. Từ đó, bạn có thêm thông tin tham khảo để quyết định nên đọc một cuốn sách nào đó hay không.

Một trong những tính năng thú vị nhất của Goodreads là, khi đánh giá đủ một số đầu sách nhất định, Goodreads sẽ bắt đầu giới thiệu sách cho người dùng. Goodreads có thể giới thiệu sách dựa trên thể loại hay dựa theo kệ sách của bạn. Ví dụ, nếu bạn lập một kệ sách "Sách yêu thích nhất" gồm những cuốn bạn tâm đắc nhất, khi đó, Goodreads có thể "nhòm" vào kệ sách này mà giới thiệu cho bạn các cuốn tương tự. Tuy vậy, hiện nay tính năng này của Goodreads chỉ hoạt động đối với các tác phẩm dịch.

Trên Goodreads hiện có rất nhiều danh sách để thành viên bình chọn, chẳng hạn, Best books ever (Sách hay nhất mọi thời), Books that everyone should read at least once (Sách ai cũng nên đọc một lần) .v.v. Đã có một vài danh sách dành riêng cho sách Việt. Đáng chú ý, có danh sách Tácphẩm văn xuôi Việt hay nhất, mà những tác phẩm đứng đầu danh sách này hiện tại là Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ (Nguyễn Ngọc Thuần), Dế Mèn phiêu lưu ký (Tô Hoài), Nỗi buồn chiến tranh (Bảo Ninh).

Trang mạng này có vài chục ngàn câu lạc bộ sách để bạn tham gia sinh hoạt, chủ yếu thảo luận bằng tiếng Anh. Nhưng cũng có những câu lạc bộ thảo luận bằng tiếng Việt mà hai câu lạc bộ đông thành viên Việt Nam nhất là A reading club for Vietnamese và Hội thích đọc sách. Hiện tại, số đầu sách Việt trên Goodreads tuy đã khá nhiều, nhưng vẫn khá “lép vế” so với các đầu sách bằng các thứ tiếng khác. Vì vậy, sách Việt cần được góp sức nhiều hơn để quảng bá trên trang mạng này – cùng những thành viên người Việt vẫn đang tích cực bổ sung sách vào thư mục của Goodreads mỗi ngày. Đây là một sân chơi tuy không ồn ào nhưng thật sự có ích, chẳng những cho người đọc mà còn cho tác giả, nhà xuất bản và các công ty sách.