Bolano là một gã...

“Gabriel Garcia Marquez hả? Một gã phởn chí vì quen biết nhiều tổng thống và tổng giám mục;  còn Mario Vargas Llosa ư? Cùng một giuộc cả, chỉ láng lẩy hơn chút thôi!”

Ai là người mà trong cùng một câu hạ bệ cả hai tượng đài của văn học Mỹ - Latinh, nếu không nói là văn học thế giới?  Chỉ có thể là Roberto Bolano.  Chẳng những thế, Bolano còn cho rằng Marquez, Vargas Llosa, Carlos Fuentes và một loạt tên tuổi lừng danh khác của châu Mỹ - Latinh  toàn viết những thứ nhảm nhí exotic nhằm mục đích xuất khẩu! (Câu này đọc được chỗ nào quên mất rồi, chỉ nhớ mài mại vậy.)  Bolano còn phát ngôn nhiều câu khác “ác ôn” không kém, chẳng hạn câu này: “Nghe này, tôi chả phản đối gì việc các người viết tự truyện cả, miễn là người nào viết tự truyện người ấy phải có dương vật dài ít ra một foot khi cương.” :)  (Một foot là hơn ba mươi xăng-ti-mét đó các bác).  Chắc vì thế mà trong The Savage Detectives, Bolano không ngần ngại tả gã ma cô Alberto là người có một cái dương vật khổng lồ, và ngày nào cũng lôi ra so với con dao của mình!

Bolano đã có mặt ở Việt Nam với Đêm Chi Lê của nhà Bách Việt.  Cuốn này tôi tặng bạn Tân Dejavous rồi, nên ai tặng lại thì tôi cảm ơn.  Đêm Chi Lê được đánh giá là tác phẩm hoàn hảo nhất của Bolano, nhưng đọc thì không sướng như The Savage Detectives, hay 2666 (FYI - hai hot boy của dịch thuật nước nhà đang bò ra dịch cuốn này:)).

Sau đây là một đoạn trong The Savage Detectives:

“…..Tôi nhớ lại đêm hôm trước, Ernesto San Epifanio nói rằng văn chương hết thảy đều có thể phân thành dị tính, đồng tính, hay lưỡng tính.  Tiểu thuyết nói chung là dị tính, trong khi thơ thì đồng tính một trăm phần trăm; tôi đoán chừng truyện ngắn thì lưỡng tính, cho dù hắn không nói thế.

Còn trong cái đại dương thơ ca mênh mông hắn xác định ra nhiều dòng chảy: bóng, pê đê, xăng pha nhớt, đồng bóng, lại đực, lại cái, mỹ nam, và quái đản(*).  Nhưng hai dòng chính là bóng và pê đê.  Ví dụ Walt Whitman là một thi sĩ bóng. Pablo Neruda, pê đê. William Blake hẳn nhiên là bóng. Octavio Paz là một gã pê đê. Borges là một tay quái đản, hay nói cách khác có thể ông ta lúc này thì bóng nhưng lúc khác thì chỉ vô tính. Ruben Dario là một tay đồng bóng, thực ra là, một tay bóng lồng bóng lộn, một tay đồng bóng nguyên mẫu.”

(*): bóng, pê đê, xăng pha nhớt, đồng bóng, lại đực, lại cái, mỹ nam, và quái đản: tạm dịch lần lượt từ faggot, queer, sissy, freak, butch, fairy, nymph và philene.  Các bạn có cách dịch khác hay hơn vui lòng tự nhiên góp ý.