Chữ "fragments" trong Other Colors của Pamuk được Nhị Linh dịch là "những phân mảnh". Dĩ nhiên, Other Colors là một cuốn sách tuyệt vời về những phân mảnh mà một năm đọc sách chỉ cần đọc một cuốn như thế cũng đủ, chưa kể nó có thể gầy ra rất nhiều cảm hứng, rất nhiều gợi ý.... (Mặc dầu không thích dấu ba chấm nhưng ở đây buộc lòng phải dùng một cái.)
Dưới đây là một vài fragments được nhặt nhạnh đó đây trên mạng và trong thế giới blog:
1. "Nếu bạn thật tình muốn làm cha mẹ mình khổ tâm, mà bạn lại không đủ can đảm để sống như người đồng tính luyến ái, thì điều tối thiểu bạn có thể làm là lao đầu vào nghệ thuật. Tôi không nói giỡn. Nghệ thuật không phải là một cách kiếm sống. Nó là một cách rất nhân bản để làm cuộc sống dễ chịu hơn. Thực hành một nghệ thuật, bất kể giỏi hay dở thế nào, là một cách để làm tâm hồn của bạn vươn lên, tạm cho là thế. Hãy hát dưới vòi sen trong buồng tắm. Hãy nhảy múa theo nhạc từ đài phát thanh. Hãy kể những câu chuyện. Hãy viết một bài thơ cho một người bạn, ngay cả một bài thơ nhếch nhác. Hãy làm những điều ấy theo khả năng của mình. Bạn sẽ nhận được một phần thưởng to tát. Bạn đã sáng tạo được một cái gì đó".
(Kurt Vonnegut - trích từ một chương trong A Man Without A Country - bài dịch của Hoàng Ngọc Tuấn)
2. Chào, ngườilạ.
Xin lỗi vì đây là một bức thư không nên viết. Vì rằng chúng ta là những người xa lạ, và rằng mối liên hệ giữa chúng ta cũng xa vời như khoảng cách, đúng theo bất cứ ngữ nghĩa nào của từ này, giữa chúng ta vậy.
Xin lỗi vì khi bạn đọc những dòng chữ này, là bạn đang là nạn nhân bất đắc dĩ của một hành động vô cùng vị kỷ. Và chính việc thực hiện hành động này, chứ không phải việc bức thư này nói gì, chính là sự tử tế cao quý nhất mà bạn có thể bày tỏ với tôi, và bạn đã bày tỏ, là sự tử tế cao quý nhất mà bản thân tôi từng nhận được, và tôi đã được nhận, nên xin bạn, một lần nữa, bỏ qua cho sự kỳ cực, trong suy nghĩ của một gã tâm thần, cũng như nguyên nhân tồn tại của chính bức thư này: Tôi muốn viết thư.
Sự không rõ ràng trong nội dung bức thư đã làm tôi ngần ngại rất nhiều, nhưng cũng chính sự không rõ ràng đó đã thúc giục tôi rất nhiều. Tôi viết, bởi vì tôi cần phải viết. Bởi vì khi nhìn thấy từng con chữ hiện ra, chắc chắn và cẩn thận, dưới bàn tay mình, điều đó gây trong tôi rất nhiều hứng khởi; trao cho tôi can đảm, can đảm của việc thực làm những gì mình thực sự muốn làm. Và bạn biết không, không ai có thể hiểu được rằng cảm giác nghẹn thở đó là niềm hạnh phúc lớn lao nhất đời một người có thể đạt được. Không ai có thể hiểu.
Bức thư này sẽ được gởi đi, xuyên qua những khung trời xanh thẳm, xuyên qua những ngày tuyết trắng, xuyên qua cả những mùa hè chói chang nắng nữa, - trời mưa thì không xuyên qua được rồi. Và tôi hy vọng nó có thể là ngọn nến bé thắp lên chút ấm áp cho bạn, một nhỏ bé trong to lớn thành phố xa xôi. Vì tôi biết, tôi muốn viết thư, và bạn muốn nhận thư.
Khi cầm bức thư này trên tay, bạn thấy đó, tôi không mong nhận được hồi âm. Việc bức thư này tồn tại, mà lẽ ra nó không nên, không bao giờ nên, chính là sự thú nhận bản tính ủy mị của tôi - cả bản thân những lời như thế này nữa. Đàn ông phải rắn rỏi. Đàn ông không mềm yếu. Và tôi cũng chắc rằng bạn đồng tình với tôi như thế. Nhưng giờ phút này đây, khi tôi viết những dòng chữ này, cũng đồng thời lúc bạn đọc được chúng, xin cho tôi được thành thật không che dấu cái điểm yếu cố hữu của mình. Vì bạn không biết tôi, vì chúng ta hoàn toàn xa lạ.
Nếu có một điều gì về tôi mà bạn cần biết, chính là, tôi không phải kiểu người bất hạnh. Cuộc sống của tôi vốn đầy đủ và dễ dàng. Tôi có gia đình, tôi có bạn bè, và tôi có cả những tình yêu lớn lao đủ để dằn sâu trong lồng ngực. Tôi có tất thảy những thứ con người cần có để tồn tại trong cuộc đời. Và tôi có cả những nhận thức rằng sống không chỉ đơn giản là tồn tại, dù tồn tại cũng là một cách sống.
Nếu có một điều gì đó tôi muốn bạn biết, đó là, Sài Gòn của tôi lại vào mùa điệp. Những con đường trải dày bóng râm với lắc rắc màu vàng hoa nhàu nhĩ. Những thân cây rắn chắc vươn thẳng lên nền trời cao vợi, đung đưa trong ánh lấp lánh vàng của ngày rực rỡ. Sài Gòn của tôi lại vào mùa mưa. Sài Gòn của tôi, vốn đẹp lạ lùng!
Và điều sau cùng tôi muốn nói, khi bạn đọc đến những dòng cuối cùng này, khi bạn chuẩn bị đặt tờ giấy xuống, và, có lẽ, bừng lên một chút cảm giác ấm nồng, rằng bạn đã "vừa trao cho ai đó can đảm để đối mặt với cuộc đời"!
Cảm ơn bạn, người lạ!
3.
Lâm cười
Tôi quen thói ẩn núp trong huyền thoại của tiếng cười,
và hôm ấy Lâm cười tiếng lăn giòn như mưa đổ.
Như thể hắn đã được sinh ra từ khe núi,
nên tiếng hắn cười rang
rực rỡ màu thu.
Lâm, tiếng cười của bạn,
tôi muốn nhồi nó vào tai, la hét gào nó đến,
nhưng nó thì im lìm.
Nó chỉ hiện diện trong tiếng mưa rơi,
buộc tôi phải ngồi đây
đợi mưa đến.
